نعناع فلفلی

نعناع فلفلی با نام علمی Menth piperita گياهی است علفی و چند ساله كه دارای ساقه های چهارگوش و گل های بنفش روشن كه بصورت خوشه های مركب می باشد.

ميوه آن كپسول كوچك و به رنگ قرمز تيره و فاقد قوه رويشي است . به دليل وجود اسانس در پيكر رويشي از بويي مطبوع و مزه اي خنك و كمي تند برخورداراست . به طور متوسط مقدار اسانس در اندامهاي هوايي گياه 1 تا 5/1 درصد مي باشد . تركيبات تشكيل دهنده اسانس عبارتند از منتول ، منتوفوران ، منتون ، پيپريتون ، پولگون ، پينن ، سابنين ، سينئول ، متيل استات است.

خواص درماني و موارد مصرف نعناع فلفلی :

بيشترين مصرف نعناع فلفلي به منظور تهيه اسانس است . اين گياه داراي خواص دارويي و مواد مصرف فراواني از جمله داروهاي ضد نفخ ، ضد باكتري ، محلولهاي دهان شويه ، و نيز در صنايع غذايي ، بهداشتي ، آرايشي و نوشابه سازي مي باشد . از اين گياه در تركيب داروهاي گياهي توليد شده در كشور از جمله آلتادين ، ماسومنت ، قطره نعناع ، منتاوآليكوم استفاده شده است.

سازگاري :

اين گياه در مناطقي كه داراي زمستانهاي ملايم ( حداقل دما 8 – درجه سانتيگراد ) و خاك با PHبين 5-8 باشد قابل كشت است . به طور كلي خاكهاي اسيدي و زهكشي شده براي كشت نعناع فلفلي مناسب هستند ، اين گياه زمستان را بصورت ركود به سرمي برد و در فصل بهـــار مجدداً رشد كرده و سرشاخه مي دهد.

زمان كاشت و نحوه تكثير :

بهترين روش تكثيرو كاشت گياه نعناع فلفلی استفاده از ريزوم است كه بايستي عاري از هرگونه عوامل بيماري زاي قارچي و باكتريايي باشد .

زمان كاشت آن نيز در پائيز و يا بهار مي باشد . كشت پائيزه در مهرماه و كشت بهاره در ارديبهشت ماه انجام مي گيرد.

  عمليات كاشت:

قبل از كاشت بايستي زمين را شخم عميق زده و با كودهاي دامي پوسيده ( 40 تن در هكتار ) و كودهاي كامل ماكرو ( 500 كيلوگرم درهكتار ) زمين را تقويت نمود. تراكم مناسب كاشت در هر هكتار حدود 70000 بوته است كه بوته ها بايد به فاصله 30 Í 50 سانتيمتر و به عمق 10 تا 12 سانتيمتر كشت شوند . براي كشت از بوته هايي كه 10 تا 15 سانتيمتر طول و 3 تا 5 برگ دارند و يا ريشه هاي جانبي كه 10 تا 15 سانتيمتر طول و 3 تا 4 جوانه دارند استفاده مي شود . كشت بصورت كرتي براي نعناع فلفلي مناسب است . متوسط عمر مزارع نعناع فلفلي 3 تا 4 سال است و نياز به دوره تناوب 4 ساله دارد يعني چهار سال پس از برداشت نهايي مي توان دوباره در همان زمين نعناع را كشت كرد .

عمليات داشت :

بلافاصله پس از كاشت نعناع فلفلی آبياري صورت مي گيرد و باتوجه به اينكه ريشه هاي اين گياه سطحي است نياز به آبياري با فاصله زماني كم مي باشد . در ابتداي رشد گياه هم بايد با علفهاي هرز مبارزه نمود. در طول دوره رشد نيز از كودهاي شيميايي اوره و يا كودهاي مركب مايع بصورت محلولپاشي و يا سرك همراه با آب آبياري استفاده مي شود .

برداشت :

در سال 2 تا 3 بار محصول را مي توان برداشت نمود . چين اول در خرداد و تير ، چين دوم شهريور و چين سوم آذرماه مي باشد. براي انجام عمليات برداشت بوته ها را از فاصله 4 تا 5 سانتيمتري سطح خاك درو مي كنند كه با دست يا ماشين درودگر انجام مي گيرد و بسته به نياز بازار مصرف بصورت تريا خشك بفروش مي رسد.

عملكرد :

 ميزان توليد محصول اين گياه حدود 12 تا 20 تن سرشاخه تراست كه از آن 30 تا 60 كيلوگرم اسانس استحصال مي شود .

 ميزان اسانس استحصالي نعناع فلفلی در فصول مختلف سال فرق مي كند به طور مثال در خرداد و تير 2 تا 4 كيلوگرم و در شهريورماه 1 تا 2 كيلوگرم به ازاء هرتن سرشاخه تر مي باشد.

نویسنده: مهندس حامد پورعلی