نماتد ریشه گرهی انار

نماتد ریشه گرهی انار کرم سوزنی شکلی است که با چشم غیر مسلح دیده نمی شود. در خاک و ریشه گیاهان زندگی می کند. آنها با تغذیه از ریشه ها به گیاهان صدمه می زند.

نماتد ریشه گرهی انار   Meloidogyne spp

نماتد های ریشه گرهی انار جذب آب و مواد غذایی از خاک را مختل می کنند. این نماتد ها در مناطق معتدل و گرمسیری دنیا پراکندگی بیشتری دارند و باعث کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی میشوند.

 انار در بین محصولات باغی از جایگاه خاصی برخوردار بوده و مبارزه با بیماری ها آن در راستای افزایش عملکرد این محصول ضروری است.نماتد های گره ریشهMeloidogyne spp عوامل خسارت زا در باغات انار میباشد.انار یکی از گیاهان حساس نسبت به گونه های مختلف این نماتد هااست.

علایم آلودگی به نماتد ریشه گرهی انار :

علایم آلودگی بدلیل تورم و گره گره شدن ریشه به آسانی قابل تشخیص است.

نماتد های گره ریشه انگل داخلی ساکن ریشه هستند که پس از ورود به بافت ریشه با ایجاد غده هایی روی ریشه باعث ضعف عملکرد ریشه در جذب و انتقال آب و مواد غذایی شده ودر نتیجه در قسمت های هوایی درخت نشانه های توقف رشد و ضعف عمومی زردی و ریزش برگها و خشک شدن تدریجی سرشاخه ها همراه با کاهش عملکرد دیده میشود. بافت سبک تا نیمه سبک خاک های باغهای انار نیز از عوامل تشدید کننده این بیماری میباشد.

مدیریت بیماری:

مدیریت بیماری اساسأ مبتنی بر پیشگیری است اقدامات زیر جهت جلوگیری از  گسترش نماتد های مولد گره ریشه در مناطق آلوده است.

رعایت اصول بهداشتی:

پیشگیری  از انتقال نماتد ریشه گرهی انار به داخل نهالستان و باغ با جریان آب ،حیوانات ،بقایای آلوده گیاهی،ادوات کشاورزی،نهال،خاک آلوده جهت خاک دهی پای ریشه میتواند کمک زیادی جهت محافظت در برابر آلودگی درختان به نماتد ریشه گرهی انجام دهد. جداسازی و ریشه کنی نقاط آلوده به نماتد و درختان بیماری که بشدت آلوده شده اند ایزوله یا جداسازی شوند. درختان به شدت آلوده را معدوم کرد چون نماتد ها به سهولت از طریق آب آبیاری از درختان آلوده به درختان سالم انتقال می یابد.کنترل مسیر آبیاری به طوری که جریان آب از زمینهای آلوده عبور نکند.

احداث نهالستان در مناطق سالم:

نهال ها باید در بستری عاری از تخم و لارو نماتد گره ریشه تولید شوند.

بالابردن میزان ماده آلی خاک و تقویت درختان :

افزودن ماده آلی نظیر کود حیوانی و بقایای گیاهی به خاک پس از برداشت جمعیت نماتد را کاهش میدهد.

استفاده از سیستم  آبیاری قطره ای:

نماتد های ریشه گرهی انار در شرایط تنش آبی بیشتر خسارت می زنند لذا آبیاری کافی و افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک می توانند به کاهش خسارت ناشی از نماتد کمک کند.با توجه به اینکه جریان آب هم میتواند عامل انتقال نماتد در سطح باغ باشد تغییر سیستم آبیاری از غرقابی به قطره ای علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب باعث کاهش انتقال نماتد نیز خواهد شد.

مبارزه با علف های هرز در باغ های جدید الاحداث:

بسیاری از علفهای هرز میزبان نماتد های غده ریشه هستند و باعث افزایش جمعیت آن در باغ میشوند.از بین بردن میزبان های علف هرز گسترش  بیماری را کاهش خواهد داد.

اجتناب از کاشت درخت انار در خاکهای خیلی سبک و ماسه ای:

فعالیت نماتد مولد گره در خاکهای سبک وماسه ای بیشتر بوده بر این اساس احداث باغها در خاکهای سبک و ماسه ای توصیه نمیشود.خاک های سبک وشنی به دلیل داشتن فضای خالی بیشتر و هوادهی کارآمدتر نسبت به خاکهای رسی و سهولت حرکت نماتد در منطقه اطراف ریشه جمعیت های بیشتری از این عامل بیماری را در خود جای میدهند.

برای کنترل بیماری نماتد مولد غده در انار از نماتد کش گیاهی نماکوب به میزان 60 لیتر در هر هکتار همراه با آب آبیاری یا هر درخت 300 سی سی استفاده میشود .

نماتد کش نماکوب ارگانیک و گیاه پایه بوده و هیچ گونه سمیت شیمیایی برای محیط زیست و خاک نداشته همچنین با استفاده از نماکوب PH خاک تنظیم شده و محیطی مناسب جهت ریشه زایی و تقویت گیاه وجذب عناصر غذایی ایجاد میشود .

نویسنده: مهندس حامد پورعلی