مزایای کود ارگانیک

مزایای کود ارگانیک.کودها، کلیدی ترین نقطه در کشاورزی به منظور افزایش میزان تولید و همچنین درآمد کشاورزان هستند. شناخت انواع کودها و مزایای آن ها حیاتی است.

استفاده بهینه از آن ها  می تواند سلامت و رشدو نمو مناسب گیاه زراعی را به همراه داشته باشد.

تک کشتی، استفاده از مواد شیمیایی، آبیاری با آب های شور و سایر عواملی که امروزه شاهد آن هستیم سبب کاهش حاصلخیزی خاک  شده اند و اثرات جدی بر بازده محصولات زراعی داشته اند. در بسیاری از موارد، تأمین کودهای کشاورزی به دلیل نیازهای تغذیه ای بالا به منظور رشدگیاه و همچنین افزایش بازده ضروری است.

به منظور تأمین نیازهای گیاه و داشتن زمین زراعی سالم، علاوه بر محتوای عناصر میکرو و ماکرو، محتوای ماده آلی نیز اهمیت ویژه ای دارد. کشت و زرع سبب کاهش ماده آلی می شود و در اثر کشاورزی میزان آن کاهش می یابد که لزوم جایگزین کردن آن در هر سال زراعی را بیان می کند.

مزایای کود ارگانیک بسیار زیاد است. کودهای آلی از مواد گیاهی و حیوانی تولید می شوند و مهمترین هدف استفاده از آن ها علاوه بر تأمین ماده غذایی برای گیاهان، تأمین ماده آلی خاک می باشد. ماده آلی تبادل کاتیونی را بالا می برد و تثبیت عناصر در خاک را افزایش می دهد. بنابراین هرچه میزان ماده آلی بالاتر باشد عناصر ریزمغزی به میزان بیشتری در دسترس گیاه قرار خواهند گرفت. همچنین فعالیت میکروارگانیسم های مفید را در خاک افزایش می دهد که علاوه بر تأمین ماده غذایی، رشد و نمو ریشه را نیز تحریک می کند. ماده آلی ساختار خاک را نیز بهبود می دهد و مهمترین مزین آن حفظ آب و رهاسازی تدریجی آن به منظور مصرف توسط گیاه می شود.

مزایای کود ارگانیک

مقرون به صرفه بودن:

به دلیل ماهیت کودهای آلی، این کودها دارای بیش از 25 نوع میکروارگانیسم مفید هستند که دارای آنزیم ها و محرک های رشد و آمینواسیدها و مواد آلی هستند که تثبیت عناصر را افزایش داده و در مقایسه با کودهای شیمیایی بسیار ارزانتر می باشند.

توانایی میکروارگانیسم ها برای تجزیه و تبدیل کودهای شیمیایی به شکل های قابل دسترس و قابل جذب، و فراهم ساختن آن ها برای گیاه در زمان نیاز، و به حداقل رساندن نشت این ها به لایه های غیرقابل دسترس، ناشی از وجود همین کودهای آلی می باشد. این کودها نقش موثری در بهبود ساختار شیمیایی خاک دارند و میکروارگانیسم های مفید موجود در آن ها شکل های نامحلول عناصر غذایی را در دسترس قرار می دهند.

بطور مستند بیان شده است که 50 تا % 70 عناصر غذایی که به خاک وارد می شوند، شسته شده و از دسترس گیاه خارج می شوند. کودهای آلی این میزان نشتی را به حداقل می رسانند و منجر به کاهش استفاده از کودهای معدنی و شیمیایی می شوند.

بهبوددهنده خاک

یکی از مزایای کود ارگانیک بهبود خاک است. این نوع کود سبب بهبود ساختار خاک می شود. به عبارت دیگر، خاک دارای ماده آلی بطور بهتری ساختار شخم زده شده پیدا می کند که رشد بهتر و قدرتمندتر ریشه ها و تارهای کشنده و همچنین نفوذ عمیقتر ریشه را به همراه دارد.

افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی

با افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی، مواد مغذی بیشتری می توانند در خاک ذخیره شوند و بنابراین میزان شسته شدن کاهش پیدا کرده و به آرامی این مواد را در اختیار گیاه قرار می دهد که متعاقبأ رشد و نمو بهتر و در نتیجه محصول بالاتری تولید خواهد کرد. کودهای آلی می توانند ظرفیت تبادل کاتیونی را تا 6 برابر افزایش دهند، درصورتی که کودهای شیمیایی تأثیر منفی در ظرفیت تبادل کاتیونی خاک دارند.

مزایای کود ارگانیک در کشاورزی

تأمین محتوای ماده آلی

از آنجایی که ماده آلی، غذای طبیعی میکروارگانیسم های مفید است، کودهای آلی تکثیر این میکروارگانیسم های مفید را افزایش می دهند. این میکروب های مفید مواد غیرآلی را به ترکیبات آلی یا متابولیت هایی تبدیل می کنند که به آسانی توسط گیاهان تثبیت می شوند. همچنین می توانند میزان تجزیه مواد آلی را نیز افزایش دهند.

با این حال از آنجایی که کودهای شیمیایی فاقد ماده معدنی هستند، محتوای ماده آلی خاک را افزایش نمی دهند و گاهی اوقات مصرف بی رویه آن ها سبب کاهش جمعیت این میکروارگانیسم های مفید می شود.

ترکیبات آلی و اسیدهای آلی

این نوع کودها چون منشأ آلی دارند می توانند حاوی آنزیم ها و ترکیبات درون سلولی باشند که نقش موثری در رشد و نمو دارند. همچنین برخی از این ترکیبات بعنوان دفع کننده آفات و جذب کننده حشرات مفید عمل می کنند و بازده محصول را افزایش می دهند.

هوموس

یکی دیگر از مزایای کود ارگانیک افزایش هوموس خاک است. یکی از نتایج بارز مصرف کودهای شیمیایی، کاهش هوموس ماده ای که سه برابر وزن خود می تواند آب و مواد معدنی را جذب کند و خاک های حاوی آن رطوبت بیشتری راذخیره سازی می کنند و براساس تجربیات می توانند عناصر را به حالت قابل جذب توسط گیاه تبدیل کنند، است. بنابراین برای افزایش مقاومت به تنش های خشکی موثر هستند. همچنین هوموس حاوی هیومیک اسید است که برای رشد و نمو گیاهان مفید است.

کاهش نوسانات دمایی در خاک

معمولأ بین دمای شب و روز یک اختلاف دمایی وجود دارد و کودهای آلی نوسانات  دمایی در خاک را کاهش می دهند، و بنابراین اثرات تنش بر گیاه زراعی را کاهش می دهند.

بهبود تعادل زیستی، شیمیایی، فیزیکی و بافت خاک

استفاده طولانی مدت از این نوع کودها می توانند تعادلی در pH خاک را به دنبال داشته باشد. از مزایای کود ارگانیک ، استفاده از کودهای آلی، تعادل زیستی که در اثر مصرف بی رویه کودها و سموم شیمیایی بهم خورده است را دوباره ایجاد می کند که رشدگیاهی سالم با مقاومت مناسب به بیماری ها و در نتیجه محصول کافی را به همراه دارد.

نویسنده: دکتر احمدرضا نصیری