کمبود عناصر در پسته
کمبود عناصر در پسته یا علایم ظاهری کمبود عناصر غذایی در درخت پسته بسیار مهم است. توجه به این مهم و تغذیه مناسب درختان برای باردهی مطلوب پسته لازم است.
-1 عناصر پر مصرف Macroelements
عناصری از قبيل: نيتروژن، فسفر، پتاسيم، کلسيم، منيزيم وگوگرد که بيشتر مورد نيازگياه میباشند را عناصر پرمصرف می گويند.
سه عنصرکربن، اکسيژن و هيدروژن هم از عناصر مورد نياز گياهند اين عناصر به فراوانی در هوا و آب يافت میشوند.
علائم ظاهری کمبود عناصر غذايي در درختان پسته:
کمبودهای شديد عناصر غذايی در گياه به صورت علائمی مختلف قابل مشاهده است که می توان به مواردی چون تغيير رنگ، سوختگی، توقف رشد جوانه های انتهايی، تغيير شکل ميوه ها، تفاوت در عملکرد، زودرسی، ديررسی، کوچک شدن ميوه ها، نارسايی در رشد،کاهش گسترش ريشه و کاهش خاصيت انبارداری ميو ه ها اشاره نمود.
1-علایم کمبود ازت :
در کمبود ازت برگها کوچک، ساقه و شاخه ها لاغر می شوند و معمولاً بازاويه کوچکی نسبت به ساقه اصلی می ايستند و شاخه های جانبی کمی تشکيل می شود،زردی در بر گهای پير (پاييني)زودتر ظاهر میشود.
2- علایم کمبود فسفر:
علائم کمبود فسفر به ندرت بر روی برگ درختان پسته مشاهده می شود. در صورت کمبود این عنصر در گیاه، برگ سرشاخه ها ارغوانی و برگها به تدریج می ریزند، ساقه ها باریک شده و فاصله میان گره ها زیاد میگردد. برهنه شدن درخت و محدود شدن رشد ریشه نیز از دیگر علائم کمبود می باشد. دیر باز شدن جوانهها و برگهای سبز رنگ پریده نیز از کمبود فسفر میتواند ناشی گردد. شاید بارزترین نشانه کمبود فسفر سبز تیره شدن رنگ برگهای پیر باشد.
3-علائم کمبود پتاسيم:
پتاسیم مقاومت گياهان را در برابر کم آبی و خطرات سرمازدگی افزايش میدهد. مقاومت گياهان را در برابر آفات و بيماريها بالا میبرد.علایم کمبود پتاسیم در برگها، سوختگی حاشیه برگها را نشان میدهد.
4-علائم کمبود کلسيم:
اين عنصر در پايداری ديواره سلولی، توسعه سلول و فرايندهای داخلی، پايداری غشاهای سلولی نقش دارد. کمبود عناصر کلسیم در پسته باعث تجزيه ديوار سلولی و خشكيدگي برگها ميشود. علائم کمبود در حاشية بر گها بيشتر از نقاط ديگر بر گ ديده میشود و در نتيجه باعث تغيير شکل برگ به صورت فنجانی رو به پائين می شود. برای افزايش کيفيت، افزايش مدت زمان انبارداری محصولات باغی و کاهش بيمار یهای فيزيولوژيکی محلول پاشی کلسيم انجام میشود. کمبود کلسیم باعث پوک شدن مغز پسته میشود.
5-علائم کمبود منيزيم:
منيزيم در ساخته شدن روغن در گياه دخالت داشته و نيز در توليد هيدروکربنها و مواد قندی موثر است. از نشانه هاي كمبود آن در گياه، زردي بين رگبرگها میباشد و نشانه هاي كمبود ابتدا دربرگهاي پير مشاهده ميشود و در صورت كمبود شديد، برگها شروع به ريزش می كنند.کمبود علایم منیزیم و منگنز خیلی مشابه یکدیگرند.
6-علائم کمبود گوگرد:
اين عنصر در توليد پروتئين و بعضی از اسيدهای آمينه موثر است. بو و مزه برخي ازمحصولات باغي و زراعي (مثل سير، پياز و خردل) مربوط به گوگرد است. مهمترين علامت كمبود اين عنصر در گياه رشد ناقص و رنگ پريدگی ميباشد. كمبود گوگرد در پار ه اي از گياهان نشانه هايي شبيه به زردی ناشي ازکمبود نيتروژن ايجاد ميكند كه مربوط به كمبود پروتئين درگياه است، با اين وجود در کمبود گوگرد، زرد شدن به صورت يکنواخت در سرتاسر گياه حتی در بر گهای جوان وجود دارد.
: -2 عناصر کم مصرف Microelements
عناصری چون آهن، منگنز، روی، مس، بُر، موليبدن و کلر که به مقدار بسيار کم مورد
نياز گياه می باشند را عناصر کم مصرف يا ريزمغذی می گويند.
کمبود عناصر ریز مغذی در برگ های پسته:
1-علائم کمبود آهن:
اين عنصر در توليد مولکول کلروفيل و همچنين در فعاليتهای انتقال انرژی نقش دارد.آهن يکی از عناصر ضروری برای رشد نهايی درختان ميوه ميباشد و در صورت کمبود آن در سلو لهای برگ، سبزينه (کلروفيل) به مقدار کافی توليد نمیشود و برگها رنگ پريده به نظرمیرسند.
2-
2-علائم کمبود منگنز:
اين عنصر برای توليد کلروفيل و در نتيجه فتوسنتز مفید میباشد. منگنز همانند آهن عنصری غير متحرك در گياه است و علائم کمبود آن ابتدا در برگهای جوان درخت ظاهر میشود. مهمترين نشانه کمبود منگنز، زردی بين برگها میباشد که معمولاً تمام قسمتهای بالای درخت را فرا میگيرد، رشد درخت نيزکاهش يافته و در بعضی مواقع درختان به صورت کوتاه باقی می مانند.
3-علائم کمبود روی:
در اثر کمبود عناصر روی در پسته علاوه بر اينکه رشد برگ کم میشود، برگها قبل از موقع میريزند،تعداد جوانه کمتری تشکيل شده و بيشتر آنها شکوفا نمیشود. همچنين مقدار اکسين در دمگل ها کم شده، ممکن است گلها قبل از باز شدن بريزند، پوست درختان دچار کمبود،سخت و شکننده میشود. خسارت عمده کمبود اين عنصر علاوه بر ريز شدن ميوه ها، ريزش قبل از رسيدن آنها است بطوريکه گاهی تا 80 درصد ميو ه ها میريزند.برگها در انتهای شاخه ها پر پشت شده و در امتداد شاخه کم پشت میشود.
4-علائم کمبود مس:
کمبود عناصر مس در پسته در درختان ميوه با پلاسيدگی بر گهای انتهايی و ريزش آنها مشخص میشود. همچنین عصایی شدن انتهای شاخه در اثر کمبود مس اتفاق می افتد.
5-علائم کمبود بُر:
اين عنصر براي رشد نوک ساقه و ريشه (مريستم انتهايی) لازم و ضروري است.بُر نقش عمده ای در فعاليتهای حياتی گياه دارد و در تقسيم سلولی بافت ها، تشکيل جوانه های برگ و گل، ترميم بافتهای آوندی، متابوليسم قند و مواد هيدروکربن دار و انتقال آنها نقش دارد.
6-علائم کمبود موليبيدن:
اين عنصر در افزايش عملكرد و كيفيت محصول و همچنين بر روي جذب عناصر ديگرتوسط گياه نقش دارد. موليبيدن تنها عنصري است كه كمبود آن موقعي ديده ميشود كه pH زير ۶ باشد، افزودن مقداري آهك ميتواند مشكل را حل كند کمبود عناصر مولیبدن در پسته كمتر در شكل ظاهري گياه قابل مشاهده ميباشد و تا حدودي مشابه علائم كمبود ازت ميباشد.
نویسنده: مهندس حامد پورعلی