ترک خوردگی میوه انار

ترک خوردگی میوه انار که درخت بسیار سازگاری با شرایط آب و هوایی کشور عزیزمان ایران است از نظر کاهش ظرفیت اقتصادی و صادراتی این محصول اهمیت زیادی دارد.

انار یکی از درختان بومی ایران است که از لحاظ تولید محصولات باغی  اهمیت فراوانی دارد. یکی از مزایای این درخت سازگاری بسیار بالای آن با شرایط آب و هوای کشورمان است.

از جمله عوامل موثر در ترک خوردگی میوه انار

عوامل زنده:

درمورد عوامل زنده ، بیماریهای قارچی باعث ایجاد ترک خوردگی در میوه های آلوده می شود .گاهی بد شکل شدن پوست در ایجاد ترک نقش دارد که این بد شکل شدن ممکن است منشا بیولوژیکی ، بیماری ها ، حشرات یا آسیب های مکانیکی باشند.

عوامل ژنتیکی:

بطوریکه  میوه انار برخی از ارقام به ترک خوردگی حساس و برخی دیگر بسیار مقاوم هستند.

عوامل محیطی:

عوامل محیطی نقش بسزایی در ایجاد ترک دارد . به عنوان مثال شرایط آب و هوایی ، سال ،فصل ،باغ ، رطوبت خاک ،  باران ، رطوبت نسبی هوا ، دما و شدت نور آفتاب را می توان نام برد .

نوسانات آبی اثر مستقیمی روی ترک خوردگی میوه و پاره شدن سلول ها دارد . کمبود آب در مراحل اولیه رشد و نمو میوه نیز روی ترک خوردگی موثر است .

بارندگی و وجود لایه نازک آب روی سطح میوه در تحریک ترک خوردگی موثر هستند.

به دنبال یک دوره خشکی ، اگر بارندگی اتفاق افتد ، ترک خوردگی ایجاد می شود .

تنش های آبی به میزان زیادی روی ترک خوردگی موثر هستند  .

رطوبت نسبی زیاد هوا در ایجاد ترک خوردگی نقش دارد .

علاوه بر عوامل ذکر شده دما و نوسانات آن و شدت نور نیز روی ترک خوردگی تاثیر دارند .

در مورد شدت نور آفتاب،میوه هایی که در معرض نور قرار دارند بیشتر دچار ترک خوردگی می شوند.در بعضی از مناطق کشور میوه انار را در کاغذ پیچانده تا از برخورد مستقیم نور آفتاب جلوگیری کرده و از ترک خوردگی میوه انار جلوگیری شود.

استفاه از سایبان میتواند میزان آفتاب سوختگی انار را کاهش بدهد.

محلول پاشی با کائولین:

قرار گرفتن میوه ها در برابر نور شدید سبب آفتاب سوختگی و تشکیل لکه های سیاه بزرگ روی پوست می گرددکه کاهش بازارپسندی آن را در پی دارد روشهای مختلفی مانند استفاده از مواد سایه دهنده و منعکس کننده نور مانند کائولین،میزان آفتاب سوختگی را در میوهها میوه های انار  کاهش می دهد به طور معمول میوههای این درختان در سراسرتابستان در معرض دمای بالا قرار می گیرد و این میتواند موجب شیوع آفتاب سوختگی انار  شود و گاهی این میزان تا بیش از 30 – 35 درصد محصول برداشت شده را شامل می شود.

تغذیه :

یکی دیگر از فاکتورهایی که به میزان زیادی روی ترک خوردگی اثر می گذارد ، شرایط تغذیه ای درخت است.

درخاک های کم عمق و فقیر که رطوبت کافی ندارند ، میزان ترک خوردگی رو به افزایش است .پتاسیم ،کلسیم ، نیتروژن و بور عناصر موجود در خاک هستند که روی ترک خوردگی اثر می گذارند .

حشره کش ها و سایر مواد شیمیایی:

ترک خوردگی میوه ها ممکن است بر اثر محلول پاشی با حشره کش ها نیز ایجاد شوند .

استفاده از بوراکس ترک خوردگی میوه را افزایش می دهد و این آسیب زمانی شدید می شود که بوراکس به صورت مخلوط با سایر حشره کش ها بکار رود.

عوامل دیگردر ایجاد ترک خوردگی روی میوه انار:

از آنجا که ترک خوردگی سطح میوه یک پدیده ی تنشی است مدیریت باغ مانند آبیاری زیاد ، میزان محصول کم که سرعت رشد واندازه میوه را افزایش می دهند ، می تواند میزان ترک خوردگی را افزایش دهد .

بلوغ در میوه هایی که دچار ترک خوردگی شده اند زود تر از میوه های سالم اتفاق می افتد .

میوه هایی که میزان قند بالاتری دارند نسبت به ترک خوردگی حساسیت بیشتری دارند.

هر چه درخت قدرت رشد و سطح برگ بیشتری داشته باشد میزان ترک خوردگی کمتر است.

عوامل موثر در کاهش ترک خوردگی میوه انار

1-نقشه احداث باغ:

پس از انتخاب منطقه مناسب کاشت ابتدا باید نقشه دقیقی از زمین تسطیح شده مورد نظر را رسم نمود ودر آن،فواصل دقیق درختان روی ردیف وبین ردیف ها، شبکه آبیاری،جهت وزش باد غالب و شیب زمین را مشخص کرد.

2-انتخاب رقم:

با توجه به اینکه رقم مقاوم به ترک خوردگی در ایران رقم رباب نیریزاست که  از نظر تجاری هم در شرایط مطلوبی قرار دارد کاشت این رقم توصیه می شود.

3-هرس:

ایجاد فرم و اسکلت مناسب درخت یکی از اصول اولیه احداث باغ انار میباشد. با توجه به ،کاهش آلودگی میوه در باغ از طریق عدم تماس شاخه های درخت با زمین و آب آبیاری،لزوم ایجاد درختانی شکل جامی باز برای انار ضروری است.

4-داشت:

با توجه به اینکه بیشترین درصد ترک خوردگی در اواخر مرحله رسیدن میوه روی میدهد اهمیت مرحله داشت در خصوص جلوگیری از ایجاد تنش رطوبتی و حرارتی به میوه ها حایز اهمیت ویژه است.

پس از رسیدن درخت انار به سن باردهی ، باید هر ساله شاخه های خشک آلوده به آفات و بیماری ها ، پاجوش ها و شاخه هایی که رو به پایین و یا به طرف مرکز درخت رشد می نماید را حذف نمود.

5-آبیاری:

با توجه به نقش آبیاری در ایجاد عارضه ترک خوردگی ،رعایت مقدار و دور آبیاری صحیح در باغ بر حسب شرایط منطقه،کاملا ضروری  می باشد.

6-تغذیه و کود دهی:

عناصر غذایی مختلف در رشد و نمو میوه انار،نقش دارند،لذاکم وزیاد شدن عنصری خاص ویا به هم خوردن تعادل عناصر غذایی ، رشد ونمو میوه را مختل می نماید .به نظر می رسد که تغذیه نا مناسب و کمبود بعضی از عناصر بخصوص بور ، عارضه ترک خوردگی را افزایش می دهد.همچنین کمبود عنصر پتاسیم و کلسیم در ترک خوردگی انار نقش بسزایی دارد.

نویسنده: مهندس حامد پورعلی