فارسی
عربی
انگلیسینقش گوگرد در اصلاح خاک
نقش گوگرد در اصلاح خاک اساسی و مهم است . فصل پنجم فرحبخش پیشرو در کشاورزی ارگانیک تامین کننده گوگرد مایع و دیگر کود های ارگانیک و آلی است .
چهارمین عنصر ضروری برای گیاهان پس از ازت،فسفر و پتاس گوگرد محسوب می شود. با این تفاوت که نیاز گیاهان به این عنصر حتی بیشتر از فسفر می باشد. گوگرد عمد تا” در تولید اسیدهای آمینه و پروتئین نقش دارد. و کمبود آن باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی محصول می شود.با توجه به اینکه اکثر خاکهای کشور و خصوصا خاکهای فلات ایران،قلیایی و آهکی می باشد. و از طرفی کمبود مواد آلی و بی کربناتی بودن اکثر آبهای آبیاری باعث محدود شدن حلالیت عناصر غذایی پرمصرف و ریزمغذیها می شود. و عملا” جذب این عناصر به کندی صورت می گیرد.بنابراین به دلایلی که ذکر خواهد شد. تغذیه گوگرد در گیاهان و مصرف آن اهمیت خاصی دارد.
نقش گوگرد در اصلاح خاک
اثرات گوگرد در کشاورزی: یکی از مشکلات اصلی بخش کشاورزی کشورمان این است که حدود 97 درصد از خاکهای کشور آهکی می‌باشند. آهک بالا سبب بالا رفتن پی‌اچ (ph) خاک گشته و مشکلات عدیده ای را ایجاد کرده است که می‌توان موارد ذیل را نام برد.
-1 قلیایی شدن خاک و بالا رفتن پی‌اچ (ph) خاک
-2 سفتی خاک و عدم نفوذ آب و هوا در خاک
-3 تثبیت بعضی از عناصر مثل فسفردر خاک و جلوگیری از جذب عناصر کودی دیگر مثل عناصر ریز مغذی مانند آهن، روی، منگنز، مس و …
-4 افزایش هزینه کشاورز جهت تامین کود بیشتر برای گیاه که در برخی شرایط باعث مسمومیت خاک و عدم جذب سایر عناصر می‌گردد.
خاک مناسب برای گیاه باید دارای ph مناسب باشد. در واقع هر گیاهی محدوده ای از ph خاک را می‌طلبد ولی در کل بهترین رقم ph عدد 7 یا خنثی می‌باشد و در این محدوده حداکثر رشد و بازدهی را دارد. لذا بالا بودن ph و آهک خاک سبب می‌شود گیاه در جذب عناصر دچار مشکل شده و رشد مناسبی نداشته باشد.
به عبارت ديگر قابليت جذب عناصر غذايي وابستگي زيادي به PH خاک دارد. عناصر غذايي در PHهاي مختلف، حلاليت‌هاي متفاوتي دارند معمولاً با افزايش PH حلاليت اکثر عناصر غذايي به جزء موليبدن کاهش پيدا مي‌کند.
عامل عمده‌اي که در بروز اين کمبودها موثر هست آهک زياد می‌باشد و در بسياري از منابع کمبود آهن را نيز ناشي از آهک مي‌دانند. لذا عامل بروز زردي، آهک زياد در خاک است.
خاکهای بسیاری از مناطق انگورکاری، سیب‌کاری، کیوی، مرکبات و … کمبود آهن ندارند و آهن به اندازه کافی در آن‌ها موجود می‌باشد اما به دلیل بالا بودن آهک و پی‌اچ خاک نه تنها کودهای زیاد آهن مصرف شده جذب نمی‌شود بلکه به دلیل برهم زدن تعادل مواد غذایی باعث بروز بیماری‌هایی مثل شانکر باکتریایی، گموز و … می‌گردند.
آهن در تغذيه گياه، نقش بسيار مهمي دارد و وابستگي آن هم به PH خاک بسيار زياد است. جالب است بدانید اگر PH خاک يک واحد کاهش پيدا کند حلاليت آهن هزار مرتبه و حلاليت منگنز (Mn)، روي (Zn) و مس (Cu) که از عناصر ضروري در تغذيه گياه هستند صد مرتبه افزایش مي‌یابد.
راهکارهای اصلاح خاکهای آهکی
اصولاً اصلاح PH خاک، کار مشکلي است زيرا خاک داراي خاصيت تامپوني يا واحدي است و در مقابل تغييرات PH از خودش مقاومت نشان مي‌دهد.
براي کاهش PH خاک بايد از يکسري مواد اصلاح کننده يا کاهش دهنده PH استفاده کنیم. يعني اينکه در بعضي نقاط از طريق آبياري اسيد سولفوريک و اسيد کلريدريک به خاک اضافه کنيم. ولي مصرف اسيد کاري مشکل و همراه با خطرات جانبي بوده و توصيه مي‌شود براي کاهش PH خاک، از گوگرد استفاده بشود.
روش ديگر، مصرف کودهاي اسيدزا است. مصرف کود سولفات آمونيوم، سولوپتاس و … به صورت جزيي مي‌تواند PH خاک را کاهش بدهد.
بهترین روش تامین گوگرد، مصرف گوگرد معدنی می‌باشد که بوسيله‌ي باکتري تيوباسيلوس (كه در خاك و گوگرد معدنی موجود است و در صورت نیاز می‌توان به خاک اضافه کرد) اکسيد شده، اسيد سولفوريک توليد مي‌كند و PH خاک را کاهش مي‌دهد..
اثرات عالی گوگرد در کشاورزی
گوگرد (سولفور)؛ به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است که مانند سایر عناصر وظایف ویژه‌ای در گیاهان بر عهده دارد. کمبود این عنصر را می‌توان با استفاده از کودهای حاوی گوگرد و سولفاته‌ها که دارای پایه گوگرد می‌باشند تا حدی برطرف کرد.
برخی اثرات مهم و کلیدی گوگرد در گیاهان:
- گوگرد در تهیه پروتئین و اسیدهای‌آمینه در گیاه به کار می‌رود.
- سنتز کلروفیل (عامل سبز بودن گیاه(
- سنتز لیپیدها (چربی) که در گیاهان روغنی (دانه‌های روغنی) بسیار حائز اهمیت است.
- فعال‌سازی آنزیم‌های درگیر در واکنش‌های بیوشیمیایی گیاهی
- افزایش عملکرد و کیفیت محصولات
- افزایش اسانس گیاهانی مثل سیر، پیاز، گل‌محمدی و بسیاری از گیاهان دارویی
- افزایش پروتئین و درصد روغن دانه‌ها
- افزایش کیفیت غلات برای آسیاب و پخت
- افزایش ارزش غذایی گیاهان علوفه‌ای
- مزه برخی از محصولات باغبانی (مثل سیر و پیاز و خردل) مربوط به گوگرد می‌باشد.
به دلیل عدم آموزش و آگاهی خیلی از کشاورزان و کارشناسان به ظاهر گوگرد توجه کرده و از آنجا که گوگرد پتروشیمی زردتر می‌باشد و از طرفی درصد گوگرد خالص آن نیز بیشتر (بین 70 تا 90 درصد) می‌باشد گمان می‌کنند که گوگرد پتروشیمی دارای اثرگذاری و کیفیت بهتری می‌باشد، از این رو با توجه به اینکه گوگرد پتروشیمی پایه نفتی می‌باشد آبگریز بوده و رطوبت را جذب نمی‌کند تا عمل اکسیداسیون و جذب انجام شود اثر لازم را در راستای اصلاح خاک و تغذیه گیاه ندارد اما به عنوان ماده دورکننده حشرات و قارچ های مضر اثر دارد،
نقش گوگرد در اصلاح خاک بدین صورت است که در صورتی که گوگرد معدنی به خوبی آب را جذب کرده و با انجام عمل اکسیداسیون، جذب و اثر گذاری گوگرد معدنی را در اصلاح خاک و تغذیه گیاه شاهدیم. همچنین این گوگرد معدنی تا حدی خاصیت قارچ‌کشی و آفت‌کشی هم دارد و چون طبیعی و ارگانیک می‌باشد و به صورت فیزیکی عمل می‌کند آفات و بیماری‌ها نسبت به آن مقاوم نمی‌شوند.
میزان و نحوه استفاده از گوگرد
مصرف این کود براساس آزمایش خاک و توصیه کارشناسی صورت گیرد. و بعنوان یک توصیه عمومی مقدار ۳۰۰تا ۵۰۰کیلو گرم در هر هکتار با در نظر گرفتن PHخاک و بی کربنات آب آبیاری و در صد اهک خاک مصرف شود. کلیه کودهای گوگردی رایج در ایران بایستی قبل از کشت و هر ۲ تا۳ سال یکبار مصرف شود. بهتر است این کود با دستگاه کودکار زیر بذر و یا حداقل قبل از شخم در سطح مزرعه پخش و با شخم یا دیسک زیر خاک برده شود. مصرف آن در باغات با توجه به نوع و شرایط باغ و سن درخت از ۵۰۰تا۱۰۰۰گرم برای هر درخت و الزاما” بصورت چالکود توصیه می گردد.
جهت خرید کود ، کود دارو ، نماتد کش و کود های ارگانیک و آلی بر لینک زیر کلیک کنید .
نویسنده : مهندس حامد پورعلی
