نماتد ریشه مرکبات یکی از عوامل اصلی بیماری زوال مرکبات است. این آفت باغات مرکبات جنوب کشور را به مرز نابودی کشانده است. راه حل چیست: نماکوب
مرکبات نیز مانند بسیاری از گیاهان مورد حمله نماتد ها قرار می گیرند . این بیماری در استان فارس ، هرمزگان ، بوشهر ، خوزستان ، کرمان و مازندران گزارش شده است . علاوه بر مرکبات گیاهان موز پسته ، کیوی و زیتون نیز مورد حمله نماتد قرار می گیرند .
بیماری نماتد ریشه
در اثر حمله نماتد به ریشه مرکبات ، درختان به تدریج رو به زوال می روند . برگ ها کم پشت و سبز مایل به خاکستری و کدر می شوند . سرشاخه ها خشک شده ، میوه ها کوچک و کم تر می شوند . و اغلب می ریزند . در اثر ابتلای درخت به بیماری نماتد مرکبات ریشه ها رشد طبیعی نداشته و ضخیم به نظر می رسند . و یک لایه خاک روی ریشه را فرا گرفته است . که به آسانی شسته نمی شود . این علایم نشان دهنده این است که نماتد ریشه ، مرکبات را آلوده کرده است . هیچگونه تورم یا گال روی ریشه ها دیده نمی شود . ولی ریشه های آلوده کلفت تر هستند .
این حالت به دلیل چسبیدن ذرات خاک و بقایای گیاهی و ریشه ها است . البته کلفتی و کثیف بودن ریشه ها نشانه قابل قبولی برای آلودگی به نماتد نیست . و برای تشخیص قطعی باید با میکروسکوپ دیده شود . معمولا تا وقتی که جمعیت نماتد روی ریشه درخت به حد نصاب چهل هزار لارو نرسد درخت کاملا از بین نمی رود . از طرفی نشانه های بیماری روی اندام های فوقانی ، سه تا پنج سال بعد از آلودگی ریشه ظاهر نخواهد شد . و سرانجام بر اثر فساد ریشه و عدم جریان شیره گیاهی به بالای درخت از بین خواهد رفت .
درختان آلوده به این بیماری به افزایش کود های شیمیایی واکنشی نشان نمی دهند . و در برابر تنش های آبی و کم آبی زود تر از درختان سالم از پا در می آیند .
میزان خسارت نماتد به عملیات زراعی ، تیپ خاک ، شوری ، رطوبت خاک و رقم پایه بستگی دارد .
کنترل نماتد ریشه مرکبات
۱- شناسایی باغ های آلوده و جلوگیری از انتقال خاک و نهال آلوده
۲- استفاده از پایه های مقاوم از جمله نارنج سه برگ
۳- رعایت اصول باغداری شامل تقویت درختان ضعیف ، استفاده از کود های مناسب ، انجام آبیاری به موقع
۴- تهیه و کاشت نهال های سالم
برای ضدعفونی خاک و ریشه نهال مرکبات از نماتد کش نماکوب و نماکوب پلاس استفاده می کنیم .
نویسنده : دکتر احمدرضا نصیری